พิพิธภัณฑ์แห่งชาติศิลปะสมัยใหม่โตเกียว

โดยรวมถือว่าใช้ใด้

ผมได้ไปชมนิทรรศการพิเศษประจำเดือนตุลาคม 2025 ที่เน้นจัดแสดงคอลเล็กชันเรื่อง "Opening the Archives, Weaving Memories" ดูเหมือนว่านิทรรศการนี้จะไม่ค่อยเป็นที่รู้จักมากนัก แม้ว่าจะสิ้นสุดในวันที่ 26 ของเดือนนี้ก็ตาม อย่างไรก็ตาม ผมเห็นคนสนใจจำนวนมากบนโซเชียลมีเดีย หากคุณมีเวลา ผมขอแนะนำให้ไปชมเป็นอย่างยิ่ง ผมอยากจะแบ่งปันเหตุผลที่ทำให้นิทรรศการนี้ไม่ค่อยเป็นที่รู้จัก ซึ่งผมจะอธิบายให้ฟังด้านล่าง สาเหตุที่ทำให้นิทรรศการนี้ไม่ค่อยเป็นที่รู้จัก ได้แก่: การขาดการประชาสัมพันธ์และการโฆษณา ไม่มีการสนับสนุนจากหนังสือพิมพ์หรือบริษัทใดบริษัทหนึ่ง สาเหตุน่าจะมาจากความต้องการของพิพิธภัณฑ์ที่ต้องการหลีกเลี่ยงการเข้าถึงที่มากเกินไป เนื่องจากสื่อและโซเชียลมีเดียเป็นฝ่ายผิด แม้ว่าผมจะไม่สามารถคาดการณ์ได้อย่างแน่ชัดว่าทุกอย่างจะเป็นไปตามเจตนารมณ์ของพิพิธภัณฑ์หรือไม่ แต่ผมรู้สึกว่ายุคสมัยของการสนับสนุนจากโครงการต่างๆ กำลังเลือนหายไป และผมรู้สึกประทับใจกับความพยายามของพิพิธภัณฑ์ในการวางแผนจัดนิทรรศการนี้ ผมหวังว่านิทรรศการนี้จะเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางมากขึ้นและดึงดูดผู้เข้าชมได้มากขึ้น ผมจึงได้ยกตัวอย่างบางส่วนจากเว็บไซต์ของพิพิธภัณฑ์มาให้ดู ลองเข้าไปดูนะครับ [วันนี้ คำถามคือ คนรุ่นหลังที่ไม่เคยมีประสบการณ์ในช่วงสงครามจะเผชิญหน้ากับอดีตได้อย่างไร] ขึ้นอยู่กับการกระทำของเราในฐานะคนที่ใช้ชีวิตอยู่ในปัจจุบัน นิทรรศการนี้จัดแสดงผลงานและวัสดุ 280 ชิ้น ซึ่งส่วนใหญ่มาจากคอลเล็กชันของพิพิธภัณฑ์ รวมถึงภาพวาดในช่วงสงคราม และยืมมาจากสถาบันอื่นๆ เราหวังว่าจะสร้างความทรงจำใหม่ๆ เกี่ยวกับสงครามโดยอ้างอิงจากบันทึกที่เก็บไว้ในงานศิลปะ เราหวังว่าพิพิธภัณฑ์แห่งนี้จะกลายเป็นพื้นที่สำหรับการทำงานร่วมกันในการถักทอความทรงจำเหล่านี้ หากคุณต้องการเจาะลึกบันทึกของนิทรรศการมากขึ้น คุณสามารถศึกษาข้อมูลเบื้องต้นได้โดยการรับชม Sunday Art Museum ทางช่อง NHK TV ล่วงหน้า ดังนั้นหากยังมีอยู่ การรับชมก่อนเข้าชมก็เป็นความคิดที่ดี ผมได้จำกัดจำนวนภาพวาดให้น้อยที่สุด เนื่องจากหลายคนได้โพสต์ภาพเหล่านั้นไปแล้ว

เมื่อไม่นานมานี้ ผมได้ไปเยี่ยมชมนิทรรศการพิเศษ "เปิดเผยบันทึก สานสัมพันธ์ความทรงจำ" ที่พิพิธภัณฑ์ศิลปะสมัยใหม่แห่งชาติ โตเกียว เนื่องจากปี 2025 ครบรอบ 80 ปีแห่งการสิ้นสุดสงคราม นิทรรศการนี้จึงรวบรวมสารคดีสงครามจำนวนมหาศาลอย่างที่ไม่เคยมีมาก่อน หาชมได้ยากที่จะเห็นสารคดีสงครามมากมายขนาดนี้ รวมถึงผลงานที่มีชื่อเสียงบางเรื่อง มารวมไว้ในที่เดียว มีคนมาชมนิทรรศการมากมายขนาดนี้ ทั้งๆ ที่เป็นวันธรรมดา ดังที่ได้กล่าวไปแล้ว ปีนี้เป็นปีครบรอบ 80 ปีแห่งการสิ้นสุดสงคราม พิพิธภัณฑ์หลายแห่งทั่วประเทศจัดนิทรรศการเกี่ยวกับสงครามเอเชีย-แปซิฟิก แต่นี่เป็นครั้งแรกที่ผมได้ไปชมนิทรรศการเกี่ยวกับสงครามในปีนี้ ในบรรดาสารคดีสงครามที่จัดแสดง ผลงานของสึงุฮารุ ฟูจิตะ โดดเด่นสะดุดตา ผลงานของฟูจิตะถ่ายทอดฉากอันน่าสะพรึงกลัวของสนามรบด้วยองค์ประกอบที่สมจริงและมีชีวิตชีวา ซึ่งชวนให้หลงใหล ผลงานบางชิ้นของเขาปรากฏอยู่ในตำราเรียนประวัติศาสตร์ระดับมัธยมต้นและมัธยมปลาย หลายคนอาจเคยเห็นแล้ว เมื่อนึกถึงภาพวาดสารคดีสงคราม เรามักจะนึกถึงภาพวาดสนามรบ แต่นิทรรศการนี้ยังมีผลงานที่สะท้อนภาพชีวิตประจำวันในช่วงสงครามอีกด้วย นิทรรศการนี้ครอบคลุมช่วงเวลาไม่เพียงแต่ช่วงสงครามเท่านั้น แต่ยังรวมถึงช่วงหลังสงครามทศวรรษ 1970 ด้วย ธีมของนิทรรศการยังพิจารณาถึงการนำเสนอบันทึกสงคราม ไม่เพียงแต่โดยศิลปินเท่านั้น แต่ยังรวมถึงพลเรือนหลังสงครามด้วย จากมุมมองนี้ นิทรรศการอาจใช้คำที่กว้างกว่าว่า "ภาพวาดสารคดีสงคราม" มากกว่า "ภาพวาดสงคราม" ซึ่งโดยทั่วไปแล้วมักจะสื่อถึงภาพของสนามรบ สิ่งนี้ทำให้นิทรรศการนี้คุ้มค่าแก่การชม ไม่เพียงแต่ผลงานที่จัดแสดงเท่านั้น แต่ยังรวมถึงวิธีการกำหนดธีมด้วย ถ้าจะให้พูดสิ่งที่ผมเสียใจก็คือ พวกเขาไม่ได้ขายแคตตาล็อกนิทรรศการ ถึงแม้นิทรรศการจะเหลือเวลาอีกไม่นาน แต่ผมคิดว่าผมอยากไปดูอีกครั้ง

พิพิธภัณฑ์ที่น่าประทับใจและน่าหลงใหลแห่งนี้ บอกเล่าเรื่องราวประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมของญี่ปุ่นได้อย่างน่าสนใจ ทางเข้าไม่ต้องรอคิว เข้าถึงได้ง่ายและราบรื่น ตัวอาคารสวยงาม ห้องพักสว่างไสว ตกแต่งอย่างดี และมีสิ่งที่น่าสนใจมากมายให้ชม ตั้งแต่ชุดเกราะซามูไรโบราณไปจนถึงงานศิลปะ รวมถึงโบราณวัตถุล้ำค่าทางประวัติศาสตร์ ขอแนะนำให้ใช้เวลาสักสองสามชั่วโมง ร้านหนังสือก็มีเสน่ห์มากเช่นกัน มีหนังสือ ภาพพิมพ์ และของสะสมชิ้นเล็กๆ ที่เป็นเอกลักษณ์เกี่ยวกับนิทรรศการและวัฒนธรรมญี่ปุ่น ขอแนะนำเป็นอย่างยิ่ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับผู้ที่ชื่นชอบศิลปะและประวัติศาสตร์และต้องการดื่มด่ำกับรากเหง้าของประเทศนี้

ในฐานะคนที่สนใจศิลปะสมัยใหม่ การได้ไปเยือนพิพิธภัณฑ์ศิลปะสมัยใหม่แห่งชาติโตเกียวของผมถือเป็นความผิดหวังอย่างมาก คอลเล็กชันของพิพิธภัณฑ์แห่งนี้แตกต่างจาก "ศิลปะสมัยใหม่" ร่วมสมัยและเป็นสากลอย่างที่คาดหวังจากชื่อของมันเสียอีก แท้จริงแล้วพิพิธภัณฑ์แห่งนี้คือพิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์สมัยใหม่ของญี่ปุ่นที่ถ่ายทอดผ่านงานศิลปะ และชื่ออย่าง "พิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์สมัยใหม่ญี่ปุ่น" น่าจะเหมาะสมกว่ามาก การจัดวางนิทรรศการให้ความรู้สึกไร้จุดหมายและน่าสับสน งานศิลปะที่แทบจะไม่มีความเกี่ยวข้องกันถูกจัดวางเรียงต่อกัน ทำให้ยากต่อการติดตามเรื่องราว และก่อให้เกิดคำถามสำคัญเกี่ยวกับเจตนาของภัณฑารักษ์ ยิ่งไปกว่านั้น แสงไฟสลัวๆ ทั่วทั้งห้องจัดแสดงยังทำให้การชื่นชมผลงานศิลปะเป็นไปอย่างไม่ลงตัว ประสบการณ์นี้เปรียบเสมือนการสั่งโค้กแล้วได้สไปรท์ ซึ่งไม่เข้ากันอย่างสิ้นเชิงระหว่างฉลากกับผลิตภัณฑ์ สำหรับนักเดินทางและคนรักศิลปะที่มองหาศิลปะสมัยใหม่นานาชาติที่หลากหลายแบบที่พบในเมืองใหญ่อื่นๆ ผมไม่แนะนำพิพิธภัณฑ์แห่งนี้ ยิ่งไปกว่านั้น ร้านค้าของพิพิธภัณฑ์ยังเล็กมากและไม่มีสินค้าที่น่าสนใจ ยิ่งทำให้ภาพรวมดูน่าผิดหวังเข้าไปอีก